Licht

onverwacht zonlicht is een gebeurtenis


                                                                                                       - Bei Dao






- Schone regels, rondrijdend Rotterdams vuilnisautogedicht -

Waar wolken aanmeren

GANG


al die bierdoppen
waarheen vervoerd door stromende straten
dat jaar spijbelde ik, in bioscopen
in eindeloze gangen van het scherm
werd ik abrupt vergroot
dat moment werd een rolstoel
de dagen duwden mij op verre reizen

zaakwaarnemers van vrijheid in de wereld
sloegen mij op in hun reuzencomputer
een leenwoord ingeslopen in het woordenboek
een andersdenkende
of een verwijdering van de wereld

aan het eind van de gang lagen woorden te roken
een raam beroofd van glas
met zicht op de winter der bureaucratie


© Bei Dao



ZAAIER


een zaaier loopt de hal in
buiten is het oorlog, zegt hij
en jij zwelgt in leegte
verzaakt de plicht alarm te slaan
ik spreek in naam der velden
buiten is het oorlog

ik loop de hal uit
rijke oogst allerwegen
ik maak een ontwerp van oorlog
ik speel de dood
gewas door mij in brand gezet
verheft zich als wolvenrook

deze gedachte maakt me gek:
hij zaait zaad, op marmer


© Bei Dao




RUST

ten slotte bereik je
een zondag waar wolken aanmeren

rust is net als leugens
oppassen dat niemand kijkt

rust bespeelt de toetsen
witte dag en zwarte nacht

bespeelt de dag van morgen
ketting van geluk

doden werpen schaduw af
doen de hemel op slot


© Bei Dao



GIF


rook houdt adem in
raam van balling legt aan
op vleugels losgelaten diep uit zee
wintermuziek zeilt naderbij
als verschoten vlaggen

het is wind van gisteren, het is liefde

berouw daalt neer als sneeuw
steen onthult afloop
nu huil ik om de rest van mijn leven

geef mij een nieuwe naam

ik vermom me als ongeluk
om zon der moedertaal te weren


© Bei Dao



Uit de cyclus Wolvenrook - vertaling Maghiel van Crevel - in Het trage vuur nummer 11, september 2000.

‘Wolvenrook’ is een Chinese uitdrukking voor rooksignalen.

Bovenstaande gedichten zijn later verschenen in Bei Dao’s dichtbundel Landschap boven nul (Meulenhoff, 2001) en Raster # 107 (2004).

Bei Dao is vanavond in de Rotterdamse Schouwburg een van de bijzondere gasten van oud-directeur Martin Mooij tijdens de jubileumeditie van het 4o-jarige Poetry International Festival.

Bei Dao (1949), pseudoniem van Zhao Zhenkai, geldt als een van de belangrijkste dichters van de zogeheten 'duistere poëzie', die zich verzette tegen een Chinese regering die trachtte literatuur te onderwerpen aan politieke regels. Zijn verzet als 'politiek'-dichter-tegen-wil-en-dank maakte het Bei Dao na zijn vlucht onmogelijk terug te keren naar zijn vaderland, China.
Tegenwoordig woont en werkt hij afwisselend in de VS, Frankrijk en Nederland.
Bei Dao (lett. Noordelijk Eiland) wordt al jaren genoemd als potentiële Nobelprijswinnaar.

*

Nóg een bijzondere gast vandaag tijdens het Poetry-programma "De keuze van Martin Mooij" (Schouwburg Rotterdam, Grote Zaal, 20 uur): de Japanse Kazuko Shiraishi.

Shiraishi (1931, Vancouver) keerde met haar ouders vlak voor de Tweede Wereldoorlog terug naar Japan. Ze begon al vroeg met schrijven en debuteerde in 1951. Als een van de eerste Japanse dichters schreef ze surrealistische poëzie, waarbij ze zich vaak liet inspireren door jazz. Haar werk is in vele talen vertaald. Ze geniet wereldwijd faam, onder meer dankzij haar memorabele optredens.
Shiraishi ontving een keizerlijke onderscheiding en leeft tegenwoordig in Tokio.

Een gedicht van haar staat op:

http://rotterdampoetrylakes.blogspot.com/2008/06/in-het-dak-van-mijn-hart-voetbalvers-13.html

Minder dan afscheid

EEN ZWARTE STADSKAART


torenkraaien ten slotte aaneen worden
nacht: een zwarte stadskaart
ik ben terug—de weg naar huis
is altijd langer dan het dwaalspoor

langer dan een leven
neem een hart van winter mee
als bronwater en vergulde pillen
worden tot woorden van de nacht
als herinnering wild blaft
verschijnt en verdwijnt op de zwarte markt een regenboog

vaders levensvuur brandt nog maar laag
ik ben zijn weerklank
neem afslagen om afspraken te halen
geliefden van vroeger verscholen in de wind
wervelen samen met brieven in de rondte

peking, laat me
al je lichten toedrinken
laat mijn grijze haren voorgaan
de zwarte stadskaart doorkruisen
als een storm je voorgaan, opvliegen

ik sta in de rij voor het klein loket
dat dichtgaat: o maan
ik ben terug—weerzien
is er altijd minder dan afscheid
maar één keer minder

© Bei Dao

- vertaling uit het Chinees: Maghiel van Crevel -

Bei Dao was in 1978 de medestichter van het eerste onofficiële literaire tijdschrift in China sinds 1949, Jingtian (Vandaag). Sinds 1987 woonde en werkte hij in diverse West-Europese landen, waaronder Nederland, en de Verenigde Staten. Zijn werk is in dertig talen vertaald, waaronder vijf poëziebundels in het Engels. In deze taal verschenen van hem ook een verhalenbundel en twee essaybundels.

Bei Dao nam oktober 2008 deel aan het zevende Maastricht International Poetry Nights-festival.