Gestapeld

ERFENIS



Ooit was de wereld in zwart en wit
en van dat verre vroeger bleven beelden
bewaard vol bergen aangeharkte mensen
die vier poten hadden gekregen van de dood,
en uitgewoonde ogen. Ze zagen niet eens
dat ze bloot waren en op elkaar gestapeld,

schaamden zich niet voor hun onverschilligheid,
maalden niet om manieren, bekommerden zich
niet om wie thuis wachtte op een teken van leven.

Ik huilde van schrik; ik erfde hun tranen,
want er moet íemand om ze blijven geven,
nu de wereld in kleur is en in mij ging bestaan.




© Ted van Lieshout



Gedicht uit 1997, geschreven in opdracht van Het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

Voor meer poëzie over de meidagen zie het archief Gedichten voor 4 mei van het nationaal comité op:
http://www.4en5mei.nl/herdenken/herdenking_organiseren/gedichten

Gestolen

GELUK


Mama, waar heb je het geluk
gelaten? Ik had het hier
neergelegd en nou is het weg!

Je zult het wel ergens hebben laten
slingeren of het is gestolen of
misschien per ongeluk weggegooid.

Wie zou mijn geluk willen stelen?
Wie niet?



© Ted van Lieshout

Uit: Ted van Lieshout Hou van mij  Bijna alle gedichten 1984-2009,
Amsterdam, Leopold, 2009

Geheim

LIEVERD


Lieverd moet naar zijn kamer gaan.
Moeder wil even ernstig praten
met het bezoek, met de deuren dicht,
met lieverd uit de weg. Lieverd
klompt de trap voor de helft op
en dan af, sluipt naar het sleutelgat -

ik mag alles weten van mezelf, maar
wat is ongeoorloofd schoolverzuim?
Wat zijn concentratiestoornissen? -

Op tenen sluipt lieverd naar boven
Lieverd zoekt in mams slaapkamer wel
naar een geheim dat hij begrijpt.


© Ted van Lieshout


Uit: Ted van Lieshout Och, ik elleboog me er wel doorheen Amsterdam, Leopold, 1988

Letters opschroeven

PAPA'S HUIS


Lege kamers geven onze namen terug
en kaatsen ook de woorden van de wand.
Maar in het behang staan littekens
van voltooid verleden, waarin een vader was.
Zijn letters worden bewaard; ik schroef ze
later op mijn eigen deur. Mam gaat voortaan
wonen achter haar eigen naam. Morgen
slaan wij nieuwe wonden in een ander huis
en roepen dapper verse muren vol.


© Ted van Lieshout


Uit: Ted van Lieshout Als ik geen naam had kwam ik in de Noordzee uit
Amsterdam,Leopold, 1987

Vals

VADERS INTERLAND


Mijn vader heeft het voetballen uitgevonden -
de televisie kan er nog van leren -
maar ze luisteren nooit.

En wat erger is: de andere landen spelen vals.
Pas als Nederland heeft gewonnen
zegt vader dat het mooi en eerlijk was.

Ik vind het zoenen leuk, al kussen ze
alleen spelers van de eigen ploeg.
Of kun je maar maximaal met zijn elven vrijen?



© Ted van Lieshout


Uit: Ted van Lieshout Van, Als & Och Amsterdam,Leopold, 1995

Zonder stok

TWEE HONDEN
Floortje


Onze hond is van de dood gestorven.
Ze moest een spuitje voor de slaap,
een tweede tegen het ontwaken.

Mam huilt en legt een bloem op haar lijk;
beslissen om iemand te laten gaan, dood,
is een soort van schuld, al is een hond

niemand. Nu hoeft ze nooit meer om te vallen
of hijgen zonder reden, of weten dat ouwe
honden sjokken moeten zonder stok.



*



TWEE HONDEN
Birgiet


De dood is me schrikken. Ik raak er
niet aan gewend. Nu is het de dochter van
onze hond die dood is, dood: het bloeden

wou niet stoppen. In haar plaats loopt
onverschillig de poes achter mam aan
die door moet. Nee, ze leert niet hoe

te blaffen. Stil streelt haar staart
langs moeders benen, een soort van trotse
troost. Triomferen is katten niet vreemd.


© Ted van Lieshout


Uit: Ted van Lieshout Van, Als & Och Amsterdam,Leopold, 1995

Aan tafel - Kinderboekenweek

- klik op afbeelding voor grotere tekstletter -


Van 7 t/m 17 oktober as. is het Kinderboekenweek. Thema dit jaar: Aan tafel! – eten en snoepen in kinderboeken.
Bovenstaand gedicht van de maand van Poëzieplein. nl heet Boekje open van Ted van Lieshout. Het is afkomstig uit diens verzamelbundel Hou van mij (Amsterdam, uitgeverij Leopold, 2009), eerder gepubliceerd in: Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen (Leopold, 1986).

Van Lieshout ontving eerder dit jaar de Theo Thijssenprijs 2009 voor zijn hele oeuvre.
Deze tekening bij zijn gedicht is gemaakt door Tineke Weber.
Met dank aan www.Poëziepleinschiedam.web-log.nl

Onthouden dat hij ademhaalde

CASSETTE


Ik vond cassettebandjes in een doos op zolder
en wilde weten of er nog iets moois op stond.
Toen hoorde ik ineens de stem van mijn vader,
alsof de woorden kwamen uit zijn mond.

Hij zong een liedje over edelweiss en alpen;
ik denk dat hij het zomaar zelf verzonnen heeft.
Ik zat verstard en luisterde geschrokken
omdat mijn vader al sinds jaren niet meer leeft.

Tot nu toe had ik enkel maar een boek met foto's
en ook een envelop waarop zijn handschrift staat.
Ik ben verbaasd dat een cassette heeft onthouden
dat hij ademhaalde, zong en heeft gepraat.

Zijn stem was het eerste dat ik ben vergeten
en toch herken ik hem bij elk gezongen woord.
Het valt me op dat hij een heel klein beetje sliste.
Toch gek, dat heb ik toen hij leefde nooit gehoord.


© Ted van Lieshout


Uit: Zij vonden de naam die zou blijven - Nederlandstalige gedichten over familie
(samenst. Henk van Zuiden). Utrecht, Kwadraat, 1996

Erfenis

MOEDER


Ik wil graag weten wanneer volwassenheid begint.
Ik vraag het maar - mijn moeder zegt:
hoe oud je ook bent, je blijft altijd mijn kind.
Ze heeft haar dood nog niet gepland, is zelfs niet ziek.
Ik heb wel alvast gezegd dat ik de kast wil hebben;
tegen de tijd dat ik hem erf is hij antiek.

Maar dat duurt nog vele jaren.
Ze wijst soms naar de rust van Avondrood -
daar wil ze later wonen (en of ik vast wil sparen).

Het is voor haar eigen bestwil dat ze eerder doodgaat
dan ik: een moeder zonder kind, daar bestaat
zelfs geen naam voor, zoals weduwe of wees.

Nou ja, voorlopig mag ze blijven leven.
Een moeder is altijd handig als er even
niemand anders is die van mij wil houden.


© Ted van Lieshout


Uit: Ted van Lieshout Jij ben mijn mooiste landschap & 267 andere gedichten en tekeningen, Amsterdam, Leopold, 2003

Haar handen

AAN TAFEL


Mam geeft mij een mep omdat mijn
kleine broertje te ver weg zit.
Hij kwam weer te laat voor het eten,
maar bracht wel zelfgeplukt onkruid
mee voor in een vaas. Zo'n joch
van zes, dat al precies weet hoe
een moeder moet. Hij, het mooiste
zoontje, zit tegenover haar; ze wil
hem in haar ogen - de lelijke zoon
moet in de buurt van haar handen.

Mijn zusje heeft daarvan geen last.
Zij pikt een worteltje alvast.


© Ted van Lieshout


Uit: Ted van Lieshout Och, ik elleboog me er wel doorheen Amsterdam, Leopold, 1988