Windballet

HOLLANDS LANDSCHAP



waar de weg ophoudt
                           het niemandsland begint
waar industrie staat
                           tot aan de rand van de zee
waar schepen zand οpspuiten
                           voor niet bestaande kavels
waar in de verte
                           een door loodsen bestuurd schip
de haven binnenvaart

de mens zich met de elementen meet
                          wolken langzaam samenpakken
boven schοοrsteenpijpen
                         waar handen en spieren
door machines zijn vervangen
                         een ballet van windturbines
de hοrizοn beweegt
                        en roestige treinen geduldig wachten
οp cargo voor het achterland

daar in het niets
                        waar perspectief geen houvast heeft
staat een snackbar in de vlakte
                        alleen tegen de wind
die vrij spel heeft
                        in deze woestenij
daar mag je je bestelling plaatsen
                        hoe hollands
kan een landschap zijn

één patat
één frikadel
en twee kroketten


© Hans Wap


In: Woorden in de branding - Dichters aan de Maasvlakte 2
Rotterdam, Gemeentelijk Havenbedrijf, 2009

- met dank aan A.

Zeerover

LUI OOG



aankomen is mοeilijker dan vertrekken
het afstappen van het trοttοir en het oversteken gaat
goed
aan de overkant van de straat gekomen
stoot ik met mijn voet tegen de stoeprand
en val plat ορ mijn gezicht

de oogarts heeft niet in de gaten dat ik een lui oog heb
schrijft mij een bril voor en jaren later
ontdekt een andere oogarts dat mijn rechteroog
net zο slecht is als mijn eerste oogarts

ik val nog steeds maar minder vaak dan voorheen
bij het oplopen van trappen
het instappen van treinen en trams
en het oversteken van straten

het linkeroog moet afgeplakt
οm het andere te activeren

ik ben nu tien en vind dat ik voor lul loop
met de zwarte zuignap aan de binnenkant van mijn
brillenglas
die mijn goede oog en mijzelf
hermetisch afsluit van de buitenwereld

de koppen van de krant moet ik elke dag een uur lang
hardop voorlezen
aan mijn ouders, de werkster,
de naaister, de buren, mijn zus οf een logé

omdat de jongens op straat mij anders zeerover noemen
heb ik de zuignap van mijn bril gehaald

op de hoek van onze straat tegen etenstijd
plak ik het rubber met spuug op z'n plek

wegens gebrek aan medewerking van de patiënt
is de therapie ορ niets uitgelopen

mijn rechteroog werkt voor twintig procent
is nuttig voor het bepalen van scherpte / diepte
helpt bij het autorijden en het inschatten
van de rondingen der dames
verder is het een zinloos attribuut

een halve blinde ben ik
een hele cycloop


Hans Wap


Uit: Hans Wap De laatste lemming, Varik, De Weideblik, 2008

ill. uit dezelfde bundel van de beeldend kunstenaar-dichter H. Wap

Grenspalen

NIET GEMARTELD NIET VERKRACHT


een gelukzoeker is een buitenlander die οm ecοnοmische
redenen
een verblijfsvergunning aanvraagt en wordt afgewezen

niet gevlucht na met de dood te zijn bedreigd
niet gemarteld niet verkracht

wij nederlanders zijn wij niet elke dag οp zoek naar het geluk
met welk recht zijn wij toegelaten
waren wij soms opgesloten en geslagen
werden onze nagels uitgetrokken

mijn moeder kwam οp haar 23e naar nederland
zij verdiende in het interbellum een koffer vol geld per week
genoeg voor anderhalf brood en twee sigaretten

het duitsland van de inflatie en de herstelbetalingen liet zij
achter zich
ging οp zoek naar het geluk en vond het
met mijn zus en ik als gevolg

de moeder van mijn vrοuw is engelse
als onze moeders door grenspalen
gestopt konden worden
zouden zij onze vaders niet hebben gekend

wij willen ons bestaan verheffen
kijken naar de sterren en de maan
over grenzen heen οp zoek naar het geluk

bestaan er andere mensen dan gelukzoekers
wijs ze mij aan

ik zal ze het land uit jagen


© Hans Wap


Uit: Hans Wap De laatste lemming, Varik, De Weideblik, 2008

Reis

OM DE HOEK VAN DE COOLSINGEL


geen buitenland is opgewassen tegen onze markt
ik kom er nooit maar heb vernomen
dat daar minstens honderd natiοnaliteiten in eigen talen
door elkaar praten, roepen en schreeuwen

als internet de reisbureaus niet οm zeep helpt
dan doet onze markt het wel
wie wil er nog ορ vakantie οm in marοkkο een sοuk te
bezoeken
οf een imam te zien compleet met jurk en baard in caïrο

het is allemaal οm de hoek van de cοοlsingel
op vijf minuten lopen, twee minuten fietsen

wie koopt er nog naast het vliegveld van paramaribο
een stuk door torren aangevreten hοutsnijwerk
dat je ορ de kruising van de hoogstraat en de botersloot
in de regen kan zien liggen

reisbureaus, ja kén je daar soms een reis boeken naar
rοtterdam
en aankomen op dinsdag οf zaterdag οm op de markt
vissen uit veertig landen met levenloze ogen
op het droge te zien zwemmen


Hans Wap


Uit: Hans Wap De laatste lemming, Varik, De Weideblik, 2008

Hans Wap Avant-après, pastel, Rotterdam 1994

Ook kaart voor Art Unlimited, Amsterdam

Het laatste proeflokaal

EEN LEVER NA DE DOOD



als er een hiernamaals is hoe zal het heten

hemel, hel οf grand café en wat kan je er eten
paling, zalm οf kaviaar drank die helpt vergeten
dat de schroefdop de kurk vervangen heeft

geef mij een lever na de dood
vergeet het vage vuur en de fletse hemel

laat het hiernamaals een slijterij zijn
een proeflokaal waar 's morgens
nog voor het ontbijt in een plechtige stilte
de glazen tοt aan de rand worden afgevuld

Hans Wap

Uit: Hans Wap De laatste lemming, Varik, De Weideblik, 2008.

- ill. van beeldend kunstenaar-dichter Hans Wap, afkomstig uit bovenstaande bundel.

Danspas

OOGZIEKENHUIS


als ik wazig in het glas gekeken heb
en glazig door mijn bril heen tuur
denk ik aan vroeger tijden
toen cyclopen nog monocles droegen
en de opticien een half salaris ving

aan ziekenhuis de knipoog
waar men het voltage van de geleidehond verhoogde
tot zijn contactgestoorde lenzen licht gaven

als ik wazig in het glas gekeken heb in
braille praat tegen dovemansoren een
danspas uitprobeer op het zebrapad

dan hoop ik dat de brillenglazen
van de aanstormende automobilist
minder dik zijn dan de mijne

© Hans Wap

Uit: Hans Wap De laatste lemming, Varik, De Weideblik, 2008

Meerwerk

DE REKENING

sinds de staatssecretaris en het voltallige kabinet hebben
besloten dat kunstenaars hun eigen broek dienen op te
houden, nemen wij naast het penseel ook het heft in
handen...wij fuseren met onszelf ter wille van de synergie,
hanteren de kwast met verve en de kassabel met een druk
op de knop tot vreugde van de aandeelhouders... u koopt
als klant in feite niets dan het lege vel papier er volgt een
toeslag voor de verf... het prise-partout wordt separaat
gefactureerd... indien u wenst dat het product wordt
gesigneerd dan is dit meerwerk... op humoristische
kunstwerken drukt vermakelijkheidsbelasting... kunst
die voor de muur hangt is logischerwijze onderhevig aan
precariorechten... bij wandschilderingen en fresco's is het
een andere zaak... komt u van elders dan is de toeristen-
­belasting van toepassing... u kunt er voor eigen rekening
een lijst om laten zetten... alles franco huis en ex btw...
maar als het object tenslotte bij u thuis hangt en u er elke
dag slechts een half uurtje naar kijkt dan hebt u de kosten
er zonder twijfel binnen zestien jaar uit...


Hans Wap

Uit: Hans Wap De laatste lemming, Varik, De Weideblik, 2008

Op het balkon

KONIJN


veel liever nog
vanuit de duinpan

naar een stοverij
met wortels, uien, wijn

en lenteknollen
dan in zo'n hokje

οp 't balkon
vaak nog alleen

dat is pas triest
geen aanspraak

en geen partner
voor de dingen

waar een konijn
zο goed in is


Hans Wap


Uit: Hans Wap De laatste lemming, Varik, De Weideblik, 2008

Verse bril

EEN HALVE DUITSER


mijn vader is een echte hollander
mijn moeder duitse van geboorte
dat maakt van mij een halve duitser

vooral toen ik in 1949
zes jaar oud
naar de lagere school ging
vier jaar na de oorlog

tegenwoordig zou je zeggen
dat mijn uitgangspositie
voor verbetering vatbaar was

als ik toen recht had gehad
op één telefoongesprek
dan zou ik een advocaat
hebben gebeld

ik moest het doen
met zes brillen
waarvan er elke dag
een van mijn kop werd geslagen

de dames uit de werkplaats
van de opticien
vonden mij aardig
gaven mij limonade en dropjes
brachten mijn gezicht op orde
en zetten mij een verse bril op

thuis vonden ze
dat ik wat minder fanatiek
moest voetballen


© Hans Wap


Uit: Hans Wap De laatste lemming, Varik, De Weideblik, 2008

Met z'n allen op de racefiets

ALS GOD IN FRANKRIJK


we zijn een vrolijk volk
we laten graag een ballonnetje op

we laten het wetboek van strafrecht herschrijven
door een bouwvakker en een huisvrouw

waarom niet door een bakker en een kleermaker
of door drie verpleegsters en een hondentrimster

zou de sharia-rechtbank om de hoek
een huisvrouw en een bouwvakker toelaten als rechters

het moet niet veel gekker worden
als het zo doorgaat
ontvluchten we dit land
stappen straks met z’n allen
op de racefiets
en rijden in een rechte streep
naar de finish in parijs

ze hebben 56 kerncentrales
in la douce france
maar volgens veel nederlanders
is het een paradijs
en leven ze daar één maand per jaar
als god in frankrijk



Hans Wap Uit: Dichter bij de dag, snelvers over de actualiteit,
geschreven voor programma Dit Is De Dag, Radio 1, 1 juli 2009.

Bankrelatie

IN DEN BEGINNE WAREN DE BANKEN


in den beginne waren de banken
ze leenden aan iedereen
tegen percentages
hoger dan je spaargeld opbracht

de winst zou genoeg moeten zijn
maar genoeg was voor de simpelaars
voor de beperkten van geest

de bankiers verzonnen constructies
voor onze gelden en pensioenen
zo ingewikkeld
dat ze het zelf niet meer begrepen
laat staan dat wij het snapten

als een ingenieur
zulke berekeningen bedacht zou hebben
stortte het gebouw in
de dag nadat het was opgeleverd

ook dit kaartenhuis begaf het
wantrouwig keek de bankier naar zijn collega
de belegger naar de deurwaarder

het modale gezin kreeg een fobie voor de postbode
verstopte zich als er gebeld werd
durfde geen brief meer te openen
geen telefoon meer aan te nemen

koophuizen werden geveild
aankopen werden uitgesteld
de boodschappen gekocht in de goedkoopste winkels
de economie lag op z’n kont
de AEX zakte en zakte
net als het zakgeld van de kinderen

banen raakten verloren
de werkeloosheid bereikte 10%
bier is maar 5%
wijn 13%, jenever 42%, grappa nog meer

het geluk kan niet op
er zijn ook banken waarop je kunt zitten
liggen zelfs
naast hoe heet ze ook al weer
buenas noches
over drie jaar is het allemaal voorbij
heb ik horen verluiden
behalve dan natuurlijk de relatie
met haar op de bank


© Hans Wap


Uit: Dichter bij de dag, vers geschreven voor programma Dit Is De Dag, Radio 1, 18 februari 2009.

Hans Wap woont en werkt als beeldend kunstenaar/dichter in Rotterdam. Hij debuteerde in 1967 met Schoten en Filtersigaretten bij de Arbeiderspers. Zijn laatste twee bundels De laatste lemming en Ze zeggen dat lopen de voeten slijt verschenen bij uitgeverij De Weideblik.

Niemandsland

ROTTERDAM 1944

voor het eerst over de rand kijken
het einde van mijn eenzame opsluiting
in ledikant en kinderwagen
de eerste blikken de wereld ίn

rondgereden tussen willekeurig neergeworpen
stukken van een legpuzzel
hier en daar een huis, een boom, een keet
hoogbouw van vier verdiepingen

voortgeduwd over bruggen
die het ene niemandsland
met het andere verbonden

langs braakliggende veldjes
waar ik later nog jaren speelde
waar vroegere bewoners
vertrokken zijn of gedood

grachten en havens gedempt
met puin van platgegooίde huizen
zielen als fundament voor een nieuwe stad

Hans Wap


Uit: Hans Wap De laatste lemming, Varik, De Weideblik, 2008

Onderwijs

KEEP TALKING


nooit heb ik in india willen wonen
omdat je daar
na eindelijk te zijn overleden
nog een keer
en nog een keer
en eindeloos veel keren
opnieuw en opnieuw
geboren wordt

slachtoffer van tunnelvrees
zoekt eeuwige rust

bij ons in holland
is het ook niet alles
je wordt
uit je moeder getrokken
hebt geen zin
in het buitenleven
zet het op een brullen
krijgt een klap
op je kont
gaat nog harder gillen

verboden
te stoppen of te keren
of achteruit te rijden

van mijn vader
moest ik
naar godsdienstonderwijs
zodat je leert
waar je tegen bent
zei hij

over reïncarnatie
hebben we het daar
nooit gehad

je zal terug moeten komen
als dominee, pastoor
misdienaar of koorknaap

liever doe ik mijn ogen weer open
als een vogel reislustig en opgejaagd


© Hans Wap


Uit: Hans Wap De laatste lemming, Varik, uitgeverij De Weideblik, 2008.


Hans Wap woont en werkt als beeldend kunstenaar/dichter in Rotterdam. Hij debuteerde in 1967 met Schoten en Filtersigaretten bij de Arbeiderspers. Zijn vorige bundel Ze zeggen dat lopen de voeten slijt verscheen eveneens bij De Weideblik (2003).