Voor het laatst

TOT ZICHZELF
(A se stesso)


Nu krijg jij rust voor immer,
ο moegestreden hart. De laatste waan,
die ik eeuwig achtte, is vergaan. In ons
is hoop en hunkering
naar dierbare illusies uitgeblust.
Vind eeuwig rust. Genoeg,
genoeg heb jij geklopt. Niets is 't nog waard
dat jij beweegt, en de aarde
verdient geen zuchten. Bitter en mistroostig
is 't leven, verder niets, en slijk de wereld.
Kom tot bedaren. Wanhoop
voor 't laatst. 't Onzalig lοt schonk ons geslacht
niets dan de dood. Veracht voortaan jezelf
en de natuur, dat kwaad
dat in 't geniep tot aller schade heerst,
en 't zinloos niets van alles wat bestaat.

Giacomo Leopardi

- uit het Italiaans vertaald door Frans van Dooren -

Uit: Giacomo Leopardi (1798-1837) Zangen/ Canti, Baarn, Ambo, 1991

Maan, vertel me, wat doe jij daar aan de hemel?

Graaf Giacomo Taldegardo Francesco di Sales Saverio Pietro Leopardi (1798-1837) was een vooraanstaand Italiaans dichter, filosoof en taalkundige aan het begin van de negentiende eeuw.
Leopardi was een telg uit een adellijke familie in de Marche, een streek in Italië die zuchtte onder het strenge bestuur van de toenmalige pausen. Een leven lang leefde hij in onmin met de katholieke kerk "en de hier heersende hypocrisie".
Veel werk van Leopardi kwam terecht in zijn Canti ('gezangen', liederen).

Il tramonto della Luna (De ondergang van de maan) was het laatste canto dat Leopardi kort voor zijn dood schreef: in Napels, waar op dat ogenblik een cholera-epidemie heerste. De dichter verbleef er zijn laatste jaren, schrijvend aan zijn Pensieri (Gedachten). Een oogziekte en een algeheel zwak gezondheidsgestel plaagden Leopardi tot aan zijn dood. Internationale bekendheid heeft zijn gedicht L'infinito (Het oneindige) verworven.

Mensenhaters

Iemand die weinig met mensen in contact komt, is zelden een mensenhater.
Echte mensenhaters bevinden zich niet buiten, maar in de wereld.
Want de praktische levenservaring en niet de filosofie, is het die de mensen tot haat brengt.

En als iemand die zo is, zich van de samenleving afzondert, verliest hij in die afzondering zijn mensenhaat.


Giaocomo Leopardi

- in: Pensieri (Gedachten)

Deze heg is mij lief

DE ONEINDIGHEID



Steeds was mij deze eenzame heuvel lief
en deze heg, die aan zovele zijden
de verre horizon aan 't oog onttrekt.
Telkens als ik hier zit, stel ik me erachter
onmetelijke ruimten voor, en stilten
die 't menselijk begrip te boven gaan,
en peilloos diepe rust; waarbij ik soms
bijna verstijf van angst. En als ik dan
de wind door deze takken heen hoor waaien
dan vergelijk ik die immense stilte
met dit geruis: ik denk aan de eeuwigheid,
aan de afgestorven jaren, en aan dit
dat leeft, en aan 't geluid ervan. En zo
verdrinkt mijn geest in eindeloze diepten,
en zoet is 't mij in deze zee te zinken.




Giacomo Leopardi (1798-1837)



L'infinito, uit: Gepolijst albast, acht eeuwen Italiaanse poëzie - vertaling: Frans van Dooren -
Baarn, Ambo, 1994.
Ook in: Herwig Arts Spiritualiteit en de taal van de poëzie, Tielt, Lannoo, 2007.



Een oudere Nederlandse vertaling van dit internationaal beroemde gedicht is van
de hand van H.W.J.M. Keuls:


HET ONEINDIGE

Voor immer werd mij deze heuvel lief
en deze hooge heg, die overal
den verren einder aan mijn blik ontzegt.
Doch goed is droomen hier, dan gaat verbeelding
die grens voorbij naar ruimten mateloos,
naar stilten, die de mensch niet kent, en rust
oneindig-groot; en vrij blijft daar het hart
van elke vrees. En als ik dan den wind
zoo dicht nabij hoor ruischen in het loof,
verbind ik gindsche grondelooze stilte
met dit geluid, en denk aan de eeuwigheid
en aan de doode tijden en het uur
van ’t levend heden met zijn vlucht’ge stem.
Zoo zinkt mijn mijm’ring weg in de diepe wat’ren.
En zoet is mij de schipbreuk in die zee.