Nog niet gehecht

VOOR DE LIEFSTE ONBEKENDE

                      Wie van ons twee heeft de ander bedacht? - Paul Éluard


Wat ben ik blij dat ik je nog niet ken.
Ik dank de sterren en de maan
dat iedereen die komt en gaat
de diepste sporen achterlaat, behalve jij,
dat jij mijn deuren, dicht of open,
steeds voorbijgelopen bent.

Het is maar goed dat je me niet herkent.
Kussen onder straatlantaarns
en samen dwalen door de regen,
wéér verliefd zijn, wéér verliezen,
bijna sterven van verdriet -
dat hoeft nu allemaal nog niet.

Ik ben nog niet aan ons gehecht.
Ik kijk bepaald niet naar je uit.
Neem de tijd, als je dat wilt.
Wacht een maand, een jaar,
de eeuwigheid en één seconde meer -
maar kom, voor ik mijn ogen sluit.


© Ingmar Heytze


Uit: Ingmar Heytze Het ging over rozen. Amsterdam, Podium, 2002 
    

Gedenksteen bij het woonhuis in Charenton-le-Pont (Parijs), waar op 18 november 1952 de Franse surrealistische dichter Paul Éluard overleed aan een hartaanval.

Éluard ligt begraven op Père-Lachaise.

Het hart dat ik niet beheer

IK HOUD VAN JE


Ik houd van je om alle vrouwen die ik niet heb gekend
Ik houd van je om alle tijden dat ik niet heb geleefd
Om de geur van het ruime sop en de geur van warm brood
Om de sneeuw die smelt om de eerste bloemen
Om de zuivere dieren die de mens niet verschrikt
Ik houd van je om lief te hebben
Ik houd van je om alle vrouwen die ik niet liefheb


Wie anders spiegelt mij dan jij zelf zie ik mij amper
Zonder jou zie ik enkel een verlaten vlakte
Tussen vroeger en vandaag
Waren al die doden waar ik doorheen loop op stro
Ik kon geen gat in de muur van mijn spiegel boren
Ik moest het leven leren woord voor woord
Zoals men vergeet


Ik houd van je om jouw wijsheid die niet van mij is
Om de gezondheid
Ik houd van je ondanks alles dat enkel illusie is
Om het onsterfelijke hart dat ik niet beheer
Je meent twijfel te zijn en je bent slechts rede
Je bent de grote zon die mij naar het hoofd stijgt
Als ik zeker ben van mezelf.


Paul Éluard (1895-1952)

- uit het Frans vertaald door Theo Festen -


Oorspr. titel Je t'aime (1952), in:
Paul Éluard Wereld met ogen van sneeuw, Amsterdam, Atheneum-Polak & Van Gennep, 1998

De vorm van mijn handen

DE GELIEFDE *


Zij staat over mijn oogleden
en haar haren zijn in de mijne,
zij heeft de vorm van mijn handen,
zij heeft de kleur van mijn ogen,
zij verzinkt in mijn duister
als een steen op de hemel.

Zij heeft haar ogen altijd open
en laat mij niet slapen.
Haar dromen in het volle licht
slaan wolken uit de zonnen,
laten mij lachen, huilen en lachen,
en praten zonder iets te hoeven zeggen.


Paul Éluard

- Voor M. -

L'amoureuse van Paul Éluard (1895-1952) - vertaling Hans van Straten - in:
Guus Luijters De moderne Franse poëzie. Een anthologie, Amsterdam, Veen, 2001.

* Als titel boven dit vers stond in deze Nederlandse editie oorspronkelijk ‘De verliefde’.
Een correctere vertaling is echter ‘De geliefde’ (minnares, vrijster). Daardoor krijgt het gedicht een andere lading.


L’AMOUREUSE


Elle est debout sur mes paupières
Et ses cheveux sont dans les miens,
Elle a la forme de mes mains,
Elle a la couleur de mes yeux,
Elle s'engloutit dans mon ombre
Comme une pierre sur le ciel.

Elle a toujours les yeux ouverts
Et ne me laisse pas dormir.
Ses rêves en pleine lumière
Font s'évaporer les soleils
Me font rire, pleurer et rire,
Parler, sans avoir rien à dire.

Paul Éluard

Mossen van eenzaamheid

Evenbeelden


Ik ga het anders doen
De fijngemaakte briesjes volgen
Je benen je handen je ogen volgen
De handige jurk waardoor je uitgevonden wordt
Zodat jij haar plaats kunt innemen.

Ik ga het anders doen
Je loopt door de straat
in een orkaan van zon
Ik kom je tegen ik blijf staan
Ik ben jong je weet het nog.

Ik ga het anders doen
Je mond is afwezig
Ik praat niet meer tegen je je slaapt
Er zijn vuren van angst in jouw nacht
Een veld van heldere tranen in je dromen
Samen zijn wij niet bedroefd
Ik vergeet je.

Ik ga het anders doen
Je kunt niet slapen
Op onverschillige ladders
Zonder einde
Tussen bloem en fruit
Zoek je de slaap
De eerste rijp
En je vergeet me.

Ik ga het anders doen
Je lacht je speelt je bent vol leven
En nieuwsgierig een woestijn zou zich voor jou bevolken
En ik heb vertrouwen.

Afgelopen
Ik heb je nooit kunnen vergeten
We laten elkaar nooit alleen
Je moet toegeven aan zekerheid
De boerse sneeuw de vernielende molenstenen
Een mooie dood
Een dag van puur verlies wist de sterren uit
Met een scherpe blik als wapen
Volgens dezelfde overweging
Moeten we de sfinx die op ons lijkt verbranden
En zijn ogen der seizoenen
En zijn mossen van eenzaamheid.


Paul Éluard


Les Semblables, in: Paul Éluard En kus slechts hun kussen - 24 liefdesgedichten, samenst. en vert. uit het Frans door Guus Luijters, Amsterdam, Bert Bakker, 2002