Door mijn wimpers heen

Mijn moeder wijst de plaats aan waar de school was
en het kippenhok waar ze met haar vader lesgaf
als de vliegtuigen, die nu in het bos staan, overvlogen.
Een vader en een dochter leerden boerenjongens schrijven in de zon.

Mijn opa wacht aan tafel onze komst. Warm eten, 's middags.
Hij bidt, zijn ogen zijn gesloten, ik zie het door mijn wimpers heen.
Wij bidden na, met de zachte g die mama
in het Noorden al bijna was vergeten. Wij blijven stil
tot de voorname stem het nieuws over de wereld
heeft verteld. De klok in de radio slaat twaalf uur.
De soep wacht in de borden, pas bij de weerberichten
neemt hij een eerste hap. Mijn moeder en mijn opa spreken
vreemde woorden met elkaar. Ik wacht tot ik ze kan verstaan.


© Ineke Holzhaus



Uit: Ineke Holzhaus Waar je was, gedichten, Maastricht/Amsterdam, Azul Press, 2011

Op water slaan

Mijn opa ziet de duiven in de avond. Ze koeren tegen hem
voor hij naar binnen gaat om naar het nieuws te luisteren
op de radio, het is laat, het schemerlicht maakt zacht.
Mijn opa woont op zandgrond bij het bos waar tanks
en Engelse kanonnen tussen bomen staan. Hij is
de vader van mijn moeder, zijn vrouw is doodgegaan
dus hij is steeds bedroefd en stil maar weet wel waar
wij spelen in de tuin, met stokken in een teil op water slaan.



*



Mijn opa is een brief die in het mooiste handschrift
lieve dingen zegt met de stem van mijn moeder.
Brabant is zo ver, de trein zo traag, zo duur.

Mijn moeder huilt en roept o nee, o nee in dialect
wanneer haar zuster aan de telefoon vertelt dat hij is doodgegaan.
We krijgen nieuwe kleren aan en lopen langs de baar.
Hij ligt daar wel, maar is niet dood, ik weet het zeker
ik hoor hem zingen in het koor voor hij naar het kerkhof gaat
's nachts roept hij mij of ik hem wil bevrijden.


© Ineke Holzhaus


Twee gedichten uit "Opa Overloon", in:
Ineke Holzhaus Waar je was Maastricht/Amsterdam, Azul Press, 2011

Het teken

Dat schoonheid een gegeven is
gevangen in harde getallen
en wij er altijd door omgeven
ingelegd in ons oor, schelpen op het strand
het lint onder je borsten, hoe zich

zuil tot tempel verhoudt, de gulden snede
waakt onder het verbrande gezicht van de aarde
leer dit, herken het teken dat sterker is dan wij
die verwoestten - we leven altijd na een oorlog.

Het grootste van de twee delen
verhoudt zich tot het kleinste zoals
het lijnstuk zich verhoudt tot het grootste

hoor: a:b=(a+b):a

Ja, ik luister.



© Ineke Holzhaus




Uit de cyclus Elektra, in:
Ineke Holzhaus Waar je was, gedichten, Maastricht/Amsterdam, Azul Press, 2011

Spelen

Mijn opa draagt een lange, door de kleermaker gemaakte jas.
Later, als hij dood is, draagt mijn vader die. Dan is hij kort.
Mijn opa heeft een hoed op en een bril met een zwart glas.
Ik geef hem mijn hand als we naar de zwanen in de vijver gaan
bij de tanks. Hij staat erbij en kijkt door ons geklauter heen
naar de granaten die de grond inslaan, in schuilkelders
gegraven gaten met een deksel waarin een vader
en een moeder en hun vijf kinderen doodgaan. Maar hij zegt niks.
De verhalen komen later van mijn moeder. Hij staat
en kijkt en wacht tot het spelen is gedaan.



© Ineke Holzhaus



Uit de afdeling "Opa Overloon", in:
Ineke Holzhaus Waar je was, gedichten, Maastricht/Amsterdam, Azul Press, 2011

Soortelijk gewicht

FAMILIEPORTRET




Toen moesten we een foto nemen

verzamelden ons feestelijk om blauw
geaderde kaas, gefileerde vis onder citroen,
taart toe, room, chocoladesnippers met
af en toe een druppel zout uit een oog.

Je soortelijk gewicht veranderde, maar
wij aten de dood de deur uit, boter, brood
alleen de fruitschaal sloeg alarm met zijn
vroeg zomerse kleuren. We groepeerden

ons, verstrengelden armen, wierpen schaduw
dat je niet uitgeknipt kon worden, een gat
gestanst voor het jurkje van een aankleedpop.

Het was een mooie dag, zei je, dank je wel
wij werden later digitaal bewerkt tot glimlach.



© Ineke Holzhaus



Uit: Ineke Holzhaus Waar je was, gedichten, Maastricht/Amsterdam, Azul Press, december 2011

Hobbelpaard

Vader, ontmantelde, zie je niet
hoe je vrouw nu heerst in jouw rijk
de ontspoorde wagen geborgen, de klap
te boven waarmee jij viel, je schedel brak.

Een dames- een heren- een boerenpaard
hield je in het spoor, bij hobbelpaard gieren
en vallen van je ene knie op de andere -

in mijn benen nog de kinderhefhoogte
ingesleten in de treden op zondag, je tilt me
op naar de schatten in jouw burcht.


© Ineke Holzhaus



Uit de afdeling Elektra, in:
Ineke Holzhaus Waar je was, gedichten, Maastricht/Amsterdam, Azul Press, december 2011.


- voor N.J.H. [1902-1983] -