Donsnacht

VOORTPLANTING


Droogbloeier, muurbloem, prikneus, franjezwam,
en witte onschuld, nimfkruid en scharlei,
brandende liefde, wilde chichorei,
bruidssluier, levensboom en hanekam.

Venushaar, gulden roede en karwij,
de brave hendrik en de tripmadam,
de springkomkommer en de borstelvlam,
vergeten blaasjeskruid en akelei.

Donsnachtschade en rimpelzaadwolfsmelk,
de zwarte vlekziekte en moederkoorn,
ooievaarsbek en basterdwederik.

Smak, kleinbloemdrakekop en dubbelkelk,
engbloem, de twijfelachtige andoorn,
de vreemde ereprijs, de bolderik.


© Jan Kal



Uit: Jan Kal 1000 Sonnetten Amsterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1997

Feestelijk (toen)

NEDERLAND - BRAZILIË
- kwartfinale - *


Net nu een uitzending op de tv
nog nooit met zo'n kijkdichtheid werd aanschouwd,
gaven mijn ouders, vijftig jaar getrouwd,
een feestelijke borrel en diner.

Het Gouden Paar kreeg flarden wel en wee
in toespraken en liederen ontvouwd.
Soms klonk discreet, niet verder onderbouwd:
'0-0 bij rust.' '2-1 voor hen.' '2-2.'

Daarna, op het gras van Groenendaal,
tijdens de koffie, klonk een luidkeels 'Ach!'
vanuit de kamer van het personeel.

Toen deze leegliep na het eindsignaal
vertoonde 't beeldscherm één en al gevlag.
Het werd me voor de ogen groen en geel.


Jan Kal


* Sonnet geschreven naar aanleiding van de voetbalwedstrijd tegen de onoverwinnelijk geachte, 'goddelijke blauw-geel-groene kanaries' van Latijns-Amerika, tijdens het toernooi om het wereldkampioenschap van 1994. Nederland, dat volgens een Belgische commentator "de meubelen niet kon redden", verloor het beladen duel van de latere wereldkampioen met 2-3. De kenners oordeelden destijds dat het roemruchte Braziliaanse samba-spel "allang niet meer te zien is op het veld, maar nog slechts op de dansende tribunes".
Hoop op een wonder: morgen speelt Nederland opnieuw tegen - alweer titelfavoriet - Brazilië.
Eveneens in een kwartfinale, nu om het WK 2010 in Zuid-Afrika.

Uit: Jan Kal 1000 Sonnetten 1966-1996. Amsterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1997.

Ook opgenomen in: Zeg eens bal - poëzie voor hart en knie, bloemlezing van 'voetbalgedichten' [samenst. en red. Ben Herbergs – met tien illustraties van Len Munnik], Rotterdam, uitg. Bèta Imaginations, 2000

Dichtfietsen (Ronde van Frankrijk 2)

MONT VENTOUX


Dichten is fietsen op de Mont Ventoux,
waar Tommy Simpson nog is overleden.
Onder zo tragiese omstandigheden
werd hier de wereldkampioen doodmoe.

Op deze col zijn velen losgereden,
eerste categorie, sindsdien tabu.
Het ruikt naar dennegeur, Sunsilk Shampoo,
die je wel nodig hebt, eenmaal beneden.

Alles is onuitsprekelijk vermoeiend,
de Mont Ventoux opfietsen wel heel erg,
waarvoor ook geldt: bezint eer gij begint.

Toch haal ik, ook al is de hitte schroeiend,
de top van deze kaalgeslagen berg:
ijdelheid en het najagen van wind.

© Jan Kal

Mont Ventoux, 1 augustus 1971


Uit: Jan Kal Fietsen op de Mont Ventoux. Amsterdam, De Arbeiderspers, 1974.

De Italiaanse dichter-schrijver F. Petrarca, die noodgedwongen in zijn jeugd opgroeide in Avignon, beklom al in de 14e eeuw de Ventoux. Petrarca vergeleek de fysieke inspanningen bij deze bijna onmogelijke voettocht met de moeite die het een mens eveeens kost om een deugdzaam leven te leiden.