Onder de lompen

PÉSACH


Vertel mij: waarin verschilt
Deze avond van andere avonden?
Waarin, vertel mij, verschilt
Deze paasdag van andere paasdagen?
Steek de kaars aan, zet de deur open
Opdat de vreemdeling kan binnenkomen,
Helden of jood:
Onder de lompen verbergt zich wellicht de profeet.
Laat hij binnentreden en bij ons zitten,
Luisteren, drinken, zingen en Pésach vieren.
Laat hij het brood der droefenis eten,
Lam, zoete klei en bitter kruid.
Dít is de avond der verschillen,
Dat de elleboog op tafel steunt
Omdat het verbodene voorschrift wordt
Zodat het kwaad zich ten goede keert.
Wij zullen de nacht doorbrengen met vertellen
Over verre en wonderbaarlijke gebeurtenissen,
En door de vele wijn
Zullen de bergen tegen elkaar stoten als bokken.
De wijze, de goddeloze, de argeloze en het kind
Wisselen op deze avond vragen uit,
En de tijd maakt rechtsomkeert in zijn verloop,
Het heden vloeit terug in gisteren,
Zoals een rivier die is ingedamd aan de monding.
Elk van ons is slaaf geweest in Egypte,
Heeft stro en leem doorweekt met zijn zweet
En heeft droogvoets de zee doorwaad:
Ook jij, vreemdeling.
Dit jaar in angst en schaamte,
Volgend jaar in deugd en gerechtigheid.

(april 1982)


© Primo Levi


Uit: Primo Levi Op een onzeker uur (Ad ora incerta). Gedichten, vertaald door Maarten Asscher en Reinier Speelman. Amsterdam, Meulenhoff, 1984.