Twee punten

GEZEL


De nacht komt
En dan de duisternis
En na de duisternis
Ogen
Handen
En zuchten en zuchten en zuchten...
En het geluid van het water
Dat druppel voor druppel uit de kraan stroomt;
Dan twee rode punten
Van twee aangestoken sigaretten;
Tik tak van de klok
En twee harten
En twee eenzaamheden


© Forugh Farrokhzâd


Uit: Forugh Farrokhzâd Ik voel deernis met de tuin, moderne Perzische poëzie - vertaald door Asghar Seyed-Gohrab. Leidschendam, Quist, 2009




Forugh az-Zamân, beter bekend als Forough Farrokzahd of ook wel Forugh Farrokhzâd (1935-1967), is een van de belangrijkste vernieuwers van de moderne Perzische poëzie. Ze geldt als de grootste vrouwelijke dichter van de twintigste eeuw in Iran: ze heeft een blijvende invloed gehad op de volgende generatie schrijvers in het farsi.
Ze groeide op lang voor de religieuze dictatuur van de ayatollah's, die begon met de omwenteling van 1979 en de indertijd door politiek links in de hele wereld toegejuichte val van de 'westerse' sjah.

Als persoon werd Farrokhzâd symbool voor de onafhankelijke Iraanse vrouw: een rebel, doorbreekster van taboes, die zich losmaakt van de traditionele rol van de vrouw. Een vertegenwoordigster van een deel van de bevolking die, hoewel geëmancipeerd en intellectueel ontwikkeld, een gevangene blijft van de traditionele normen van de maatschappij waarin zij leeft maar er niet in slaagt zich daaruit volledig te bevrijden.

Farrokhzâd heeft zich ook lange tijd beziggehouden met film. In 1962 maakte ze een documentaire over een leprakolonie, getiteld 'Het huis is zwart', waarmee ze verschillende internationale prijzen won.
De Italiaanse cineast Bernardo Bertolucci heeft een korte film aan haar bewogen leven gewijd.

Farrokhzâd leed psychisch en financieel ernstig onder de langdurige scheiding van man en vooral haar zoon, die ze lange tijd niet mocht zien. Ze kwam op 32-jarige leeftijd om bij een auto-ongeluk.
Ze ligt begraven aan de voet van een berg met eeuwige sneeuw in Iran, in het noorden van Teheran, zoals ze twee jaar eerder al min of meer voorspellend had beschreven in Laten we geloven in het begin van het koude seizoen (Imân beyâwarim be âghâz-e fasl-e sard, 1965). De poëziebundel met deze titel, met gedichten geschreven tussen 1964 en 1967, werd pas zeven jaar na haar dood gepubliceerd.

Veel werk van Farrokhzâd is vertaald in het Duits, Italiaans, Frans, Grieks en later vooral het Engels.
In het Nederlands kwam tot voor kort een aantal van haar gedichten voor in bloemlezingen, waaronder Stegen van stilte - een keuze uit 100 jaar moderne Perzische poëzie [Amsterdam, Bulaaq, 2007 - samenst. en vert. Nafiss Nia en Ronald Bos].

De website
http://www.forughfarrokhzad.org/index1.htm
is volledig gewijd aan haar werk.

Een andere interessante link voor de liefhebbers van haar dichtkunst:
http://www.farhangsara.com/farrokhzad.htm

Op beide sites is - in het Engels - een vertaling te vinden van Farrokhzâd's beroemde gedicht De Zonde (The Sin),
met de openingsstrofe:

I sinned a sin full of pleasure
In an embrace which was warm and fiery
I sinned surrounded by arms
that were hot, vibrant, virile and violent.